De kruiswoordpuzzel is het populairste woordspel ter wereld. Toch heeft de puzzel een erg korte geschiedenis. De puzzel verschijnt voornamelijk in kranten en tijdschriften. Maar ook online vind je momenteel een heel scala aan kruiswoordraadsels. Getuige het aanbod op Puzzelclub.be!
Wie nu precies mag pronken met de titel van allereerste kruiswoordpuzzelmaker is niet duidelijk. In 1862 dook de naam kruiswoordpuzzel voor het eerst op in de Verenigde Staten. Kruiswoordachtige puzzels werden dan weer voor het eerst gezien in 1873. Een andere kruiswoordpuzzel verscheen op 14 september 1890 in het Italiaanse magazine Il Secolo Illustrato della Domenica. Giuseppe Airoldi was de maker van dat kruiswoordraadsel en titelde het “Per passare il tempo” (“Om de tijd te doden”). De Italiaanse puzzel had een grid van 4x4, zonder zwarte vakken, met zowel horizontale als verticale omschrijvingen.
De Britse journalist Arthyr Wynne publiceerde in 1913 een ‘woord-kruis’ puzzel in The New York World, die het meest lijkt op wat we vandaag een kruiswoordraadsel noemen. Wynne wordt dan ook vaak de uitvinder van het kruiswoord genoemd, hoewel er dus wel wat tegenstrijdige meningen over bestaan. Later werd de naam ‘woord-kruis’ veranderd naar kruiswoordpuzzel.
Vanaf 1916 werden kruiswoordpuzzels een vast wekelijks item in verschillende kranten. In de jaren ‘20 begonnen de puzzels pas echt te boomen. Bijna alle kranten publiceerden nu op regelmatige basis kruiswoordpuzzels. In 1924 werd het eerste boek vol kruiswoordraadsels gepubliceerd door Simon & Schuster. Het “gekke boek met een potlood eraan” werd meteen een hit en kruiswoordpuzzels werden dé hype van 1924.
In het begin zagen velen de kruiswoordpuzzel niet als sport, maar als kinderspel. Zelfs The New York Times hoopte dat de storm snel zou gaan liggen en omschreef puzzels invullen als pure tijdverspilling. “Wat een zonde van je tijd om woorden te zoeken waarvan de letters in een vooraf bepaald patroon passen. Dit is helemaal geen spel, en het kan zeker geen sport genoemd worden. Puzzelaars hebben er niets aan, tenzij een primitieve vorm van mentale oefening,” aldus The New York Times.
De puzzelgekte ebde weg naarmate de jaren verstreken. Toch bleven nog steeds miljoenen mensen op zoek gaan naar hun dagelijkse kruiswoordpuzzel, net zoals velen zochten naar het weerbericht. The New York Times publiceerde zijn eerste kruiswoordpuzzel pas in 1942. Het is een van de populairste puzzels in de Verenigde Staten.
Op dit moment zijn er nog maar weinig echte puzzelmakers, want de meeste kruiswoordraadsels worden nu gemaakt met behulp van computerprogramma’s. Sommige prestigieuze kranten zoals The New York Times werken echter nog steeds met vaste kruiswoordraadselmakers. Soms wordt aan de puzzel een thema gekoppeld. Dit maakt het voor de puzzelaar gemakkelijker om de puzzel op te lossen.
